Mediawijsheid in de klas: hoe help je leerlingen een balans te vinden?

Sociale media en games spelen een grote rol in het leven van jongeren. Als docent kun je hen begeleiden om op een gezonde manier met deze media om te gaan. In dit artikel lees je hoe je dit kunt aanpakken.

Door open, positieve en uitdagende vragen te stellen, stimuleer je leerlingen om kritisch na te denken over hun mediagebruik.

Sociale media en zelfbeeld

Wist je dat bijna de helft van de meisjes tussen 14 en 17 jaar vindt dat sociale media hun zelfbeeld negatief beïnvloeden? Hoewel platforms jongeren kunnen helpen contact te houden met vrienden en zichzelf te uiten, leidt het vaak tot onzekerheid. Vooral het vergelijken met perfect gepresenteerde beelden kan negatieve gevoelens versterken.

Om het gesprek hierover te openen, kun je vragen stellen zoals: “Wanneer voel jij je goed over jezelf op sociale media?” en “Hoe zorg jij ervoor dat sociale media je niet afleiden van school of andere belangrijke zaken?” Deze vragen helpen leerlingen om na te denken over de balans tussen de voordelen en nadelen van sociale media.

Gamen: ontspanning en uitdagingen

Wist je dat drie procent van de middelbare scholieren problematisch gamegedrag vertoont? Gamen kan nuttige vaardigheden ontwikkelen, zoals samenwerken en probleemoplossend denken, maar te veel gamen kan leiden tot slechtere schoolprestaties, een beperkt sociaal leven en fysieke klachten.

Vragen als: “Wat leer je van gamen en hoe gebruik je dat in het dagelijks leven?” kunnen leerlingen helpen de positieve kanten van gamen te zien. Maar je kunt ook prikkelende vragen stellen zoals: “Hoe merk je dat je te veel gamet?” Dit moedigt leerlingen aan om hun eigen gedrag kritisch te bekijken en na te denken over een gezonde balans.

Online weerbaarheid en veiligheid

Wist je dat jongeren die online worden gepest, dit vaak niet delen met hun ouders of leraren Cyberpesten, body shaming en hate speech zijn helaas veelvoorkomende problemen. Veel leerlingen voelen zich alleen in deze situaties.

Door vragen te stellen zoals: “Hoe reageer jij als je iets vervelends online ziet?” of “Hoe help jij vrienden die online worden gepest?” kun je een veilige omgeving creëren waarin leerlingen zich vrij voelen om hun ervaringen te delen. Je helpt hen ook nadenken over hun eigen rol in het creëren van een positieve online omgeving.

Gezonde schermtijd en fysieke gezondheid

Wist je dat langdurig schermgebruik kan leiden tot bijziendheid bij kinderen? Naast de mentale impact van mediagebruik heeft het ook fysieke gevolgen, zoals overbelaste ogen en rug- en nekklachten door veel zitten.

Vragen zoals: “Hoe voel je je na een lange dag achter een scherm?” of “Wat doe je om je ogen rust te geven?” helpen leerlingen bewust te worden van hun lichamelijke gezondheid. Door bijvoorbeeld de 20-20-2-regel te introduceren (na 20 minuten schermtijd, 20 seconden in de verte kijken en 2 uur per dag buiten zijn), kun je hen helpen gezond met schermtijd om te gaan.

Jouw rol als docent

Als docent heb je de kans om leerlingen te begeleiden bij het vinden van een balans in hun mediagebruik. Door open en soms uitdagende vragen te stellen, help je hen reflecteren op hun gedrag. Zo kunnen ze leren optimaal gebruik te maken van sociale media en gamen, terwijl ze zich bewust worden van de risico’s. Door mediawijsheid te bevorderen, draag je dus bij aan het welzijn van je leerlingen, zowel online als offline.

Meer weten? Bezoek Onderwijskennis.nl voor meer informatie over digitale geletterdheid, mediawijsheid en andere relevante onderwerpen.