Online weerbaarheid – Handreiking voor leerkrachten (PO)

Kinderen brengen veel tijd online door. Tablets, smartphones, sociale media, games en het wereldwijde web spelen van jongs af aan een hoofdrol in hun sociale leven, ontwikkeling en vrijetijdsbesteding. Online komen zij in contact met leeftijdsgenoten en vinden ze informatie. Dat brengt, naast positieve kanten, helaas ook risico’s met zich mee.

De Handreiking ‘Online weerbaarheid’ biedt leerkrachten praktische handvatten om online weerbaarheid in de klas te bespreken en geeft richtlijnen over hoe je leerlingen kunt ondersteunen. De handreiking behandelt onder andere:

• Het belang van het bespreken van online weerbaarheid in de klas;
• Informatie over het (online) gedrag van kinderen;
• De risico’s die kinderen tegen kunnen komen en hoe je daar als leerkracht op kunt reageren;
• Wat je als school kun doen om online grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en hoe scholen kunnen reageren op incidenten.

Online risico’s

Uit onderzoek blijkt dat 32% van de kinderen wel eens online is gepest. Daarnaast komt ongeveer 70% van de 9- tot 12-jarigen weleens in aanraking met naaktbeelden. Een klein percentage kinderen experimenteert zelf met het maken of versturen van sexy foto’s en filmpjes, al zijn dat meestal geen expliciete naaktfoto’s.

Door thuis en in de klas aandacht te besteden aan online weerbaarheid, leer je kinderen veiliger online te zijn en draag je bij aan het voorkomen van online (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Ook leren kinderen waar ze de juiste hulp kunnen ontvangen als ze toch te maken krijgen met online grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast leren ze ook wanneer bepaald (online) seksuele gedrag risicovol en/of strafbaar is.

Online weerbaarheid in de klas

Door les te geven over online weerbaarheid geef je kinderen de informatie en kennis die ze nodig hebben om verstandige keuzes te maken in een online omgeving. Daarbij:

• Maak je kinderen bewust van de online risico’s en kunnen ze beter worden beschermd tegen misbruik, misleiding en uitbuiting.
• Leren kinderen zelfbewust en zelfverzekerd te handelen in online situaties, daarmee vergroot je hun autonomie.
• Bevorder je respect voor diversiteit en gelijkheid, waardoor online discriminatie kan worden voorkomen.
• Stimuleer je respectvol gedrag en draag je bij aan een omgeving waarin kinderen online én offline elkaars wensen en grenzen respecteren en waar diversiteit in al zijn facetten wordt gewaardeerd.
• Maak je kinderen bewust van onrealistische en geseksualiseerde beelden online die een negatieve invloed op hun zelf- en lichaamsbeeld kunnen hebben.
• Maak je kinderen bewust van online privacykwesties en leren ze hoe ze hun persoonlijke informatie kunnen beschermen.

Link naar de handreiking: Online weerbaarheid (seksuelevorming.nl)